Gisteren zijn drie trajectbegeleiders van BaanPlus naar een cursusdag geweest van Into Autisme. Op een boeiende manier werd door Frans Coolen gesproken over autisme en de andere wijze van informatieverwerking door mensen met autismespectrumstoornis (ASS). Coolen stimuleert betrokkenen anders te kijken naar de problemen die voortkomen uit die andere manier van informatieverwerking. Door een mix van theorie, opdrachten en praktijkvoorbeelden aan te bieden, hebben onze trajectbegeleiders weer nieuwe bagage opgedaan waarmee ze hun cliënten met ASS nog beter kunnen ondersteunen in de trajecten naar werk.
Wat opviel was de positieve insteek van Coolen. Evenals BaanPlus kiest hij er voor vooral te kijken naar de mogelijkheden van de mens in plaats van naar de beperkingen. Hier is natuurlijk wel een juiste benadering voor nodig: positief gerichte aandacht, begrip en ontdekken van iemands werkelijke behoefte. Een aanpak gericht op het stimuleren wat goed gaat en wat lukt is effectief bij de ondersteuning van deze doelgroep. Het helpt in hun ontwikkeling en het helpt bij het maken van stappen die voor hem of haar belangrijk zijn. Zoals bij iedereen geldt ook voor deze doelgroep dat een verandering makkelijker wordt geaccepteerd wanneer de persoon zelf gemotiveerd is. Voor ons als professionals geldt dat we daarbij aan moeten sluiten. Dat kunnen we doen door een positieve houding, begrip en inzet van onze kennis en creativiteit bij het zoeken naar mogelijkheden. Anders kijken is kijken naar deze mogelijkheden, zonder te oordelen.
Anders kijken lukt alleen wanneer we begrijpen hoe het denken, het besturingssysteem, van iemand met ASS werkt. Tijdens de cursusdag is uitvoerig gesproken over prikkelverwerking. Alle informatie die in het dagelijks leven op ons afkomt wordt verwerkt door ons brein en wordt een plek gegeven. Bij de meesten van ons gaat dat eigenlijk volautomatisch. Voor mensen met ASS betekent het echter hard werken! Alle puzzelstukjes moeten stuk voor stuk gelegd worden: informatie verwerken, hoofd- en bijzaken onderscheiden, een betekenis geven, in een context plaatsen en tot slot reageren. Uit onderzoek is gebleken dat het aangaan van sociale situaties bij iemand met ASS zeven keer zo veel energie kost!
Het hebben van dit andere besturingssysteem veroorzaakt vaak problemen. Voor de persoon zelf, maar ook voor zijn omgeving. Het probleemgedrag wat we soms tegenkomen komt vaak voort uit miscommunicatie. Dit ontstaat doordat we op een andere wijze denken. Om de communicatie te kunnen herstellen is het belangrijk te ontdekken wat achter het probleemgedrag schuilt. Wanneer we dus in staat zijn te kijken naar de vraag of behoefte achter het probleem, vinden we weer aansluiting.
Als trajectbegeleider zijn wij altijd op zoek naar die aansluiting met onze cliënten. Het vraagt van ons dat we anders kijken. Anders kijken betekent mensen proberen te begrijpen die anders denken. Blijven proberen de werkelijke boodschap te ontdekken – de vraag achter de vraag – maakt het werken met mensen uit deze doelgroep uitdagend en boeiend.